Utworzone przez Redaktor Strony dnia
Zachęcam Rodziców , aby w kwestiach związanych z rozwojem zdolności mówienia i ogólnie zdolności językowych przywiązywali dużą wagę do prewencji. Oto kilka technik służących zachęcaniu dzieci do komunikowania się z otoczeniem (należy jednak unikać nadgorliwości i zbyt wygórowanych oczekiwań).
1. Mówienie o sobie - to opowiadanie dziecku o tym co widzimy, słyszymy, robimy oraz o czym myślimy. Przygotowując np. obiad możemy powiedzieć: "Gotuję obiad. A na obiad będzie zupa. Myję i obieram warzywa, myję i wkładam mięso, wlewam do garnka wodę. Teraz czekamy aż się ugotuje."
Można także stosować tę technikę, gdy widzimy, że dziecko skupia się nad tym co robimy. W ten sposób dajemy dzieciom świetny przykład stosowania języka.
2. Mówienie równoległe - to opisywanie tego, co robi dziecko np." Tomek bawi się samochodzikiem" lub "Głaszczesz kotka". Ta technika pozwala na osłuchanie się dziecka ze słowami opisującymi wykonywane przez nie czynności, nie wymagając od niego żadnej reakcji.
3. Rozwijanie - polega na przekształcaniu niekompletnych wypowiedzi dziecka w pełne zdania. Należy zachować kolejność słów użytych przez dziecko i zachować oryginalne znaczenie. Przykładowo: jeśli dziecko powie: "Jem kolację" można rozwinąć jego wypowiedź do: "Jesz na kolację chleb z masłem, serem i pomidorem".
Dzięki rozwijaniu, słowa dziecka zyskują na znaczeniu i głębi a ono skupia się na temacie, które samo zapoczątkowało. To świetny sposób na nauczenie dziecka prawidłowych form gramatycznych.
4. Przerabianie - przypomina proces rozwijania, gdyż zachowuje znaczenie wypowiedzi, dodając nowe informacje dotyczące tworzenia zdań. Jednak w odróżnieniu od poprzedniej techniki, przerabianie wypowiedzi może polegać również na zmianie kolejności słów użytych przez dziecko. To dobry sposób np. na poprawienie błędnej konstrukcji gramatycznej użytej przez dziecko.
Wyobraźmy sobie, że dziecko prosi nas o dolanie mleka do miseczki z płatami śniadaniowymi, a my rozlewamy trochę mleka na kuchenny blat. Dziecko od razu to zauważa i mówi: "Mamo lejesz mleko". Odpowiadamy: :"Masz rację, rozlałam mleko". Prezentujemy dziecku prawidłową formę bez zwracania uwagi na to, że popełniło błąd. W ten sposób pomagamy dziecku przyswoić poprawne formy. Takie przerabianie wypowiedzi może pomóc dzieciom skupić się na gramatyce. Nie jest to niezbędna technika ale może się okazać pomocna i warto ją czasem stosować np. podczas codziennych zabaw, czytania książek, ubierania, itp.
5. Rozszerzanie - polega na zachowaniu tematu wypowiedzi bez konieczności jej rozwijania do postaci pełnego zdania. Zamiast tego uzupełnia się wypowiedź o nowe informacje. Przykładowo: jeśli dziecko mówi "ptaszek" , możemy rozszerzyć jego wypowiedź, mówiąc "ładny wróbelek". To dobra metoda rozwinięcia tematu rozpoczętego przez dziecko oraz rozwijania zakresu słownictwa dziecka.
6. Otwarte pytania - mają na celu wywołanie odpowiedzi złożonej z kilku słów. Przykładowo, podczas czytania dziecku książeczki możemy spytać: "Czemu chłopiec głaszcze pieska?" zamiast "Kogo głaszcze chłopiec? "Należy jednak uważać, aby dziecko nie poczuło się przepytywane. Energiczne i pewne siebie dzieci zwykle tylko czekają na okazję do takich wypowiedzi. Z drugiej strony dzieci introwertyczne mogą uznawać otwarte pytania za męczące. Jeśli więc dziecko łatwo popada w irytację, należy unikać zadawania otwartych pytań oraz pytań na które znamy odpowiedzi. Praktyka pokazuje, że "prawdziwe" pytania (takie, na które nie znamy odpowiedzi) częściej są w stanie skłonić dziecko do odpowiedzi.
Powyższe techniki są skuteczne, gdyż skupiają się na temacie, który interesuje dziecko. Ponadto, nie wymagają od dziecka stosowania poprawnych form językowych. Dlatego polecam Rodzicom stosowanie wymienionych metod, aby pobudzać rozwój zdolności językowych zarówno u dzieci z prawidłowym rozwojem mowy oraz tych, u których mowa rozwija się nieco wolniej.
Logopeda
Elżbieta Mudlaf - Krupok